13-01-2020
We krijgen regelmatig vragen binnen van lezers via de mail maar soms ook wordt de vraag op de baan gesteld. Ons WLASSH bestuurslid en tevens veiligheidscommissaris, Matthieu Rombouts kreeg onlangs een vraag voorgelegd die eenvoudig te beantwoorden is, althans dat dacht hij. De vraag luidde:

'Ik heb een partij 9 mm koppen over, kan ik die gebruiken voor mijn .38 Special patronen.'

Het is minder eenvoudig om te beantwoorden dan men in eerste instantie zou denken. Matthieu als ervaren vuurwapendocent van Justitie dook er met de redactie in en zette het volgende op papier:

Kalibers en hun aanduiding
Zouden de kalibers van vuurwapens worden weergegeven in enkel metrische maatvoeringen dan zou het een stuk duidelijker zijn voor velen. Nu worden ze door elkaar weergegeven in zowel Europese- als Amerikaanse maten. En zeker bij de Amerikaanse kalibers is de kaliber aanduiding vaak ook nog verwarrend. Als voorbeeld noemen we bewust drie bekende patronen, de Duitse 9 mm Para patroon en twee Amerikaanse patronen, de .38 Special en de .357 Magnum.
Bij de eerstgenoemde ziet men direct de Europese aanduiding en wordt de patroon aangeduid in millimeters en wel “9 mm”. Bij de .38 Special en de .357 Magnum worden de maten weergegeven in inches. En u weet, 1 inch is 25,4 mm. Een Amerikaanse aanduiding kan de kogelmaat aangeven maar ook een andere maat en dat is nu het hele probleem. Het leek dus makkelijk maar helaas, dat is het dus niet.

Voor een uitleg nemen we de .357 Magnum revolver als voorbeeld. 
Een .357 Magnum patroon verschiet een kogel af met de exacte maat van 0,357 x 1 inch en dat is 9,068 mm. Deze “.357” aanduiding is dus correct. Maar jammer genoeg is het één van de weinige aanduidingen in de munitiereeks die exact kloppen.
We namen dit kaliber niet voor niets als voorbeeld! 
In een .357 Magnum revolver kan men ook .38 Special patronen afvuren. Het is logisch dat als we een .38 Special uit een .357 Magnum wapen kunnen verschieten, dat de kogelmaat bijna hetzelfde moet zijn. Daar zijn we het toch over eens.
Maar nemen we 0,38 x 1 inch dan komen we uit op 9,652 mm.

Hé, ik hoor u denken, ‘dit klopt niet, deze diameter is groter.’

En gelijk heeft u.
Deze maat is een halve millimeter groter dan die van de .357 kogel.
Laten we duidelijkheid verschaffen en de juiste maat voor een .357 Magnum en .38 Special kogel aangeven.
Ervaren herladers weten dat mantelkogels voor de .357 Magnum patronen de maat .357 hebben en dat 158 grain loden Round Nose kogels voor de .38 Special patronen vaak de maat .358 hebben. 
Voor beide kalibers kunnen we dus keihard stellen dat alleen de kogelmaten .357 en .358 geschikt zijn om af te vuren. 

De eerdere berekening “0,38 x 1 inch = 9,652 mm” geldt dus niet voor een .38 Special. Deze patroon had logischerwijs dan ook beter .36 Special kunnen heten. .358 afronden naar twee cijfers achter de komma geeft toch duidelijk .36 aan. Wordt het al iets duidelijker? Waarom dit niet is gedaan is een heel ander verhaal en komen we straks op terug onderaan het document.
U ziet, het is niet alleen een verwarrende maar ook boeiende materie.
En dan nu de vraag en het antwoord:

Kan een 9 mm kogel verschoten worden vanuit een .357 Magnum/.38 Special wapen?
Ja dat kan. Een 9 mm kogel heeft vaak de maat .355 of .356 en dat is maar een 0,001-0,002 inch verschil (kleiner) dan de maat van de .357 Magnum kogel. De grootste 9 mm kogel omrekenen naar millimeter (.356 x 1 inch) geeft 9,0424 mm en dat is altijd nog kleiner dan 9,068 van de .357 Magnum.

Een 9 mm kogel is dus veilig af te vuren vanuit een .357 Magnum of .38 Special patroon. En dan nog het liefst enkel vanuit een revolver en niet vanuit een lever action wapen. Het is niet logisch om dit te doen. De 9 mm kogel mist de krimpcannelure en zeker met .357 Magnum ladingen wil je toch wel dat de koppen stevig in de huls blijven zitten.

Normaal gesproken doe je het niet maar bij milder geladen .38 Special sportpatronen is dit gewoon te doen. Daar worden vaak round nose aangeschaft die ook geen krimpcannelure bezitten. We zouden het niet schrijven als we het niet allemaal geprobeerd hadden. Maar nooit doen in uw lever action wapen. Veelal zijn 9 mm kogels puntig en dat is nooit prettig in een buismagazijn. De patronen liggen achter elkaar in de buis en we willen geen puntige objecten tegen een slaghoedje laten leunen. We raden sowieso af om dit te doen. Geef de doos kogelkoppen die u over heeft aan een bevriende schutter die het op juiste wijze kan gebruiken. dat is veel verstandiger. En probeer eens wat wij ook hebben geprobeerd maar meer ook niet. Blijf op de juiste maat letten en doe zeker geen gevaarlijke experimenten.

                                         Maar let op, bovenstaand bord is niet voor niets geplaatst.

Andersom gesteld, een .38/.357 kogel plaatsen in een 9 mm patroon nooit doen!  

Nooit een revolverkogel plaatsen in een 9 mm para huls. Behalve het kogelgewicht is de maat ook zeer belangrijk. Een duizendste overmaat is geen probleem maar we gaan al snel naar twee- of drie duizendste overmaat en dat is absoluut niet veilig. De 9 mm patroon heeft al weinig volume en is heel gevoelig voor elke vorm van herladen. Een beetje meer zetdiepte geeft al heel veel drukverhoging. Het is logisch dat een kogel met meer dan 0,001 inch overmaat heel veel drukverhoging kan bewerkstelligen. Zeer riskant en nooit doen dus.

Nog een klein aandachtspuntje betreffende de naam van de 9 mm patroon:
Was deze patroon in Amerika ontwikkeld, dan had het misschien wel de aanduiding .35 Para gekregen, wie weet.
Heeft u interesse in meer informatie over de zeer compacte 9 mm (9x19) patroon, lees dan ook het artikel over kamerdruk van een 9 mm patroon. De WLASSH duikt in de materie van de kamerdrukken en de gevolgen van een verkeerd gekozen COL.
Klik hier voor het bewuste artikel.

De .38 Special
We hebben in het begin geschreven dat we nog even terug zouden komen op de .38 Special.
Deze patroon werd ontwikkeld in 1898 en is niet meer dan een verlengde .38 Long Colt uit 1875. Voor de duidelijkheid eerst maar eens een afbeelding van deze patroon, zijn voorgangers en "opvolger".

Het allereerste jaar was de .38 Special voor 100 % een zwartkruit geladen patroon maar een jaar later werden ze al geladen met het moderne rookloze kruit. De originele lading bestond uit een 158 grain round nose loden kogel. Helaas hanteert de KCT afdeling maar al te vaak het boek "Cartridges of the World" en daar staat het dus niet goed in omschreven. Een .38 Special lever action wapen zou zo onder de discipline Pope van de KNSA aangevraagd kunnen worden. Alleen accepteert men dit niet.
Het kaliber .38 Special werd direct na introductie omarmd door het leger en de politie en zou zeker 70 jaar dienst doen. Sportschutters eren het kaliber nog steeds want er zijn onnoemlijk veel wapens in de sport in kaliber .38 Special in omloop.
Wapens in dit kaliber (veelal revolvers) zijn de meest gebouwde en gebruikte vuurwapens uit de historie. En ook wij van de WLASSH gebruiken het kaliber in onze lever action wapens. Mooi toch dat een ontwerp uit 1898 (dus al 122 jaar) nog steeds met zoveel succes in gebruik is.

Maar waarom de aanduiding .38 als het werkelijk een .357 (afgerond .36) is?
De marketing deed in die tijd ook zijn werk en het klonk dikker en beter dan .36. Die kende men al van de voorlaadrevolvers.
Technisch gezien klopt het wel want men nam voor de aanduiding gewoon de maat van de hulsmonding en dat is een .38 maat.
De ontwikkeling ging door en de patroon werd meerdere keren opgewaardeerd. Maar het kon niet verder, de stress op de frames van de revolvers was al groot en dat mocht niet meer worden. Zo kwamen er zwaardere frames op de markt en werd de patroon verder opgevoerd. Maar het eind was in zicht qua rendement welke men uit deze huls kon halen.

Doorontwikkeling naar .357 Magnum.
Phil Sharpe (lid van de technische staf van de NRA) en Elmer Keith (wapenauteur) bleven echter geloven in de .38 Special en er was zeker meer rendement uit de patroon te halen. Zo verschoten ze op den duur 158 grain kogels met een snelheid van 1400 fps.
Door deze acties toonden wat fabrikanten interesse. Zowel Smith & Wesson als Winchester vonden een opwaardering een prima idee en staken er ook tijd en geld in. En zo kwam het dat een nieuw ontwerp gelanceerd werd in 1934 met als naam, .357 Magnum. Een jaar later, in 1935 bracht Smith & Wesson de eerste revolver (Model 27) uit in kaliber .357 Magnum. Deze productie verliep stormachtig en de verkoop was elk jaar in de lift maar door de oorlog kwam alles stil te liggen. Na de oorlog werd de productie weer hervat en vandaag de dag is de .357 Magnum niet meer weg te denken. Inmiddels is de patroon al weer 85 jaar op de markt.